Sanmao

Sanmao (1943–1991) to chińska pisarka, podróżniczka, poliglotka i niespokojna dusza, której liczne wyprawy poza sinosferę i barwne opisy pobytów na czterech różnych kontynentach porwały rzesze chińskich i tajwańskich czytelników. Dla wielu pokoleń młodych kobiet Sanmao była inspiracją do poszukiwania niezależności w świecie konwenansów oraz silnie zdefiniowanych ról społecznych. Autorka ta była żywym zaprzeczeniem wszystkich pouczeń, jakie młode Chinki odbierały od swoich rodziców: aby być uległymi, pokornymi i układnymi. W latach 70-tych i 80-tych, kiedy Sanmao odbywała swoje liczne wędrówki (odwiedziła w sumie aż 59 krajów) jej literatura, inspirująca do tego, aby eksplorować i sięgać po więcej, była dla nich niczym okno na egzotyczny, niezbadany świat.

Sanmao przyszła na świat Chongqing w rodzinie inteligenckiej. Jej rodzice kładli duży nacisk na wykształcenie literackie oraz kultywowanie tradycji chrześcijańskich. W 1948 roku, kiedy Sanmao miała 6 lat, cała rodzina przeniosła się z Chin na Tajwan. Przyszła autorka od dzieciństwa była niepokorna i chadzała wyłącznie własnymi ścieżkami. W szkole uczyła się średnio, a czas oszczędzony na ślęczeniu nad książkami przeznaczała na naukę języków obcych oraz pochłanianie literatury. Na jej rozwój literacki wpływ wywawrły zarówno dzieła klasyków chińskich, jak i utwory pisarzy zachodnich, takich jak Cervantes, Dumas czy Margaret Mitchell. W drugiej klasie szkoły średniej została publicznie upokorzona przez swojego nauczyciela matematyki, co przywiodło ją do decyzji, aby zrezygnować ze zinstytucjonalizowanej edukacji. Gimnazjum i liceum ukończyła w zaciszu domowym. Następnie rozpoczęła studia filozoficzne na Chinese Culture University na Tajwanie. Po roku przeniosła się na Complutense University of Madrid. To właśnie podczas pobytu w Madrycie poznała swojego przyszłego męża, zaledwie szesnastoletniego wówczas José María Quero y Ruíza. Para pobrała się dopiero sześć lat później. W czasie rozłąki Sanmao odwiedziła jeszcze Niemcy i Stany Zjednoczone. Następnie wróciła na Tajwan, gdzie odnowiła kontakt z José. Wspólnie ruszyli w podróż po hiszpańskiej części Sahary, czego owocem jest najbardziej znany utwór pisarki, Saharyjskie dni.

Twórczość Sanmao zachwyca poetyckimi obrazami pięknej, ale przesiąkniętej głębokim smutkiem rzeczywistości. Piorunująca siła jej pisarstwa tkwi nie tylko w wrażliwości jej spostrzeżeń, czy w osadzeniu akcji w urzekającym odmiennością anturażu, ale także w kunsztownie poprowadzonej narracji oraz wyjątkowej zdolności budowania napięcia. Utwory Sanmao – w sumie aż 18 woluminów esejów i zapisków z podróży – należą dziś do ścisłego kanonu chińskiej literatury podróżniczej.